Hogeschool IPABO > Comenius > De breukenstroken van de bakker
De breukenstroken van de bakker
Leerlingen uit groep 7 ontdekken dat het handig is om een strook eerst in twee of drie stukken te delen en van daaruit kleinere breuken te maken. Zo zien ze de relaties tussen breuken als 1/2, 1/4 en 1/8 en ontwikkelen ze een netwerk van breukenrelaties.
Link naar de les op de website van Volgens Bartjens.
Vragen met als doel de hele les en de video’s in samenhang te doordenken:

Vooraf:
- Hoe zien de lessen over breuken eruit in jouw klas? Welke onderdelen dragen bij aan het inzicht van leerlingen in breuken, en welke juist niet?
- Lees het lesplan. Op welke manier wordt in deze les gewerkt aan het ontwikkelen van inzicht in breuken bij leerlingen? Noem concrete onderdelen uit het lesplan die hieraan bijdragen.
- Welke fasen van het hoofdfasemodel verwacht je tijdens de uitvoering van de les te zien?
- Waar ben je nieuwsgierig naar als je straks de video’s van deze les gaat bekijken?
Tijdens het bekijken van de video’s:
Video 1: Introductie
- Wat doet juf Nickey om ervoor te zorgen dat de kinderen zich kunnen inleven in het probleem en het ook echt als een probleem gaan ervaren?
- Welke algemene en wiskundige voorkennis laten de leerlingen in de video zien?
Video 2: De leerlingen werken in groepjes aan de opdracht
- Welke vragen stelt juf Nickey aan de leerlingen? Wat is het effect daarvan?
- Bekijk het tijdsinterval tussen van 1:10 tot 1:58 met extra aandacht. Je hoort de leerkracht vragen: ‘Waarom klopt dit niet?’ Wat is het onderliggende begrip van breuken dat hier centraal staat, en waarom is die vraag van de leerkracht belangrijk voor het ontwikkelen van breukinzicht?
- Hoe vouwen de leerlingen de breukenstroken? Welke strategieën zie je daarbij? Wat zegt dit over hun begrip van breuken?
- Tussen 3.30 en 5.00 legt juf Nickey het werk even stil en bespreekt ze een aantal aanpakken. Wat denk je dat het doel is van deze tussenbespreking?
Video 3: Nabespreking
- Waarom laat de leerkracht de leerlingen posters maken? Hoe stimuleert dit hun denken, en wat levert het de leerkracht op?
- Welke vragen stelt de leerkracht om het denken van leerlingen te verduidelijken?
- Wat kun je afleiden over het huidige begrip van de leerlingen over breuken? Waaruit blijkt wat zij al wel en nog niet begrijpen?
Video 5: Kort gesprek over wat de leerlingen vonden van deze les.
- In de eindreflectie benoemen sommige leerlingen het samenwerken. Wat zegt dit over de rol van samenwerking in deze les, en op welke manier heeft het bijgedragen aan hun begrip van breuken?
Als je deze les zelf wilt geven:
- Hoe heeft de leerkracht zich waarschijnlijk op de les voorbereid?
- Wat zou je daarvan willen overnemen en wat zou je anders doen?
- Welke handelingsniveaus heb je bij de leerlingen op de video gezien? Welke verwacht je bij de leerlingen uit jouw groep?
- Welke didactische keuzes zou je kunnen heroverwegen om je les goed te laten aansluiten bij wat jouw leerlingen aankunnen?
- Wat zijn de leerdoelen voor jezelf?
Verdere theoretische verdieping:
Vaktaal:
Om de les goed te analyseren, is vaktaal essentieel. Leg in je eigen woorden uit hoe de onderstaande vaktaalwoorden in de les naar voren komen. Welke nieuwe inzichten heb je gekregen ten aanzien van deze woorden? De lijst is niet uitputtend; voeg zelf andere relevante begrippen toe die je kunt gebruiken om de les te analyseren.
- Benoemde breuk
- Breukentaal
- Context
- Deel-geheelrelatie
- Gelijkwaardig
- Getalrelaties
- Reflectie
- Representeren
- Strook
- Wiskundige attitude
- Wiskundig modelleren
- …
Literatuursuggesties:
In de video-opnamen heb je gezien hoe leerlingen werden gestimuleerd om na te denken over de relaties tussen breuken. Meer hierover lees je in deel 2 van Kerninzichten en in Rekenen met verhoudingen op de basisschool. Het artikel van Thurlings, Koopman en Den Brok beschrijft waarom leerlingen breuken zo moeilijk vinden en geeft een aantal tips voor breukenlessen in de praktijk.
- Oonk, W., Keijzer, R., Lit, S., Barth, F., den Engelsen, M., Lek, A., & Van Waveren Hogervorst, C. (2023). Wiskunde in de praktijk. Kerninzichten (4e druk). Noordhoff Uitgevers.
- Van Galen, F., & Markusse, A. (2021). Rekenen met verhoudingen op de basisschool (2e druk). Noordhoff Uitgevers.
- Thurlings, M., Koopman, M. & Den Brok, P. (2018). de betekenis van breuken. Volgens Bartjens, 35(2), 8-10.
- Van Galen, F., & Mertens, N. (2024). De breukenstroken van de bakker. Volgens Bartjens, 43(4), 12-13.