Meivakantie: IPABO is gesloten van 26 april t/m 5 mei. Kijk voor meer informatie op de contactpagina.
Hogeschool IPABO > Comenius > Krantentaal
Krantentaal
In deze les ontdekken leerlingen uit groep 6-7 dat je een verhouding op heel verschillende manieren kunt benoemen: met breuken, procenten en uitdrukkingen als ‘1 op de 3’. Ze ontdekken ook hoe kranten over
verhoudingen schrijven. Mogelijk ontdekken ze ook dat je procenten makkelijker met elkaar kunt vergelijken dan breuken of omschrijvingen als ‘1 op de 3’.
Link naar de les op de website van Volgens Bartjens.
Vragen met als doel de hele les en de video’s in samenhang te doordenken:

Vooraf:
- Lees de fragmenten uit de verschillende krantenartikelen. Welke wiskundige concepten en relaties herken je? Welke perspectieven worden hierin zichtbaar?
- Lees het lesplan. Waar ben je nieuwsgierig naar als je straks de video’s van deze les gaat bekijken?
- Deze les wordt gegeven aan een combinatiegroep 6-7. Denk je dat alle kinderen kunnen meedoen? Zijn er voldoende differentiatiemogelijkheden? Waarom denk je dat?
Tijdens het bekijken van de video’s:
Video 1: Introductie
- Op sommige scholen krijgen de kinderen bij de start van de les te horen wat ze gaan leren. Wat zou de reden kunnen zijn dat de leerkracht ervoor kiest om bij de start van deze les, het lesdoel niet expliciet aan het begin van de les te benoemen of te tonen?
- Wat doet meester Bart om ervoor te zorgen dat de kinderen zich kunnen inleven in het probleem en het ook echt als een probleem gaan ervaren?
- Welke algemene en wiskundige voorkennis laten de leerlingen in de video zien?
Video 2: De leerlingen werken in tweetallen aan de eerste opdracht
- Hoe begeleidt meester Bart het zelfstandig werken? Welke feedback geeft hij? Wat is het effect daarvan?
- Welke verschillende manieren van denken over procenten, verhoudingen en breuken worden zichtbaar bij de leerlingen?
- Hoe gebruiken leerlingen wiskundige taal in hun uitleg of redeneringen? Hoe helpt de leerkracht hen om deze taal verder te ontwikkelen of correct toe te passen?
Video 3 en 4: Uitwisseling van aanpakken en De leerlingen werken in tweetallen aan de tweede opdracht
- Hoe stimuleert of ondersteunt de leerkracht leerlingen om hun wiskundige redeneringen te verwoorden en te delen?
- Welke inzichten over procenten, verhoudingen en breuken worden zichtbaar bij leerlingen in opgave 2?
Video 5: Eindgesprek
- Hoe leggen de leerlingen verbanden tussen procenten, verhoudingen en breuken tijdens het eindgesprek? Welke inzichten komen naar voren?
- Welke inzichten delen de leerlingen over het interpreteren en communiceren van wiskundige informatie?
- Welke handelingen van de leerkracht zorgen ervoor dat de inzichten van de leerlingen zichtbaar worden voor de hele groep?
- Welke relatie zie je tussen wiskundige concepten, kritisch denken en burgerschap in dit gesprek? Hoe leggen de leerlingen deze verbanden, en op welke manier ondersteunt de leerkracht hun denkproces?
- Welke aanwijzingen geven de leerlingen dat het lesdoel volledig, deels of nog niet is behaald?
- Wat vertellen de leerlingen aan het eind van de les, en wat kun je daaruit opmaken over hun betrokkenheid, denkruimte en de veiligheid om eigen ideeën te delen?
Als je deze les zelf wilt geven:
- Hoe heeft de leerkracht zich waarschijnlijk op de les voorbereid?
- Wat zou je daarvan willen overnemen en wat zou je anders doen?
- Wat zijn de leerdoelen voor jezelf?
Verdere theoretische verdieping:
Vaktaal:
Om de les goed te analyseren, is vaktaal essentieel. Leg in je eigen woorden uit hoe de onderstaande vaktaalwoorden in de les naar voren komen. Welke nieuwe inzichten heb je gekregen ten aanzien van deze woorden? De lijst is niet uitputtend; voeg zelf andere relevante begrippen toe die je kunt gebruiken om de les te analyseren.
- Afronden
- Benoemde breuk
- Breukentaal
- Cirkeldiagram
- Context
- Deel-geheelrelatie
- Gecijferdheid
- Gelijkwaardig
- Getalrelaties
- Mathematiseren
- Procent
- Rekentaal
- Strook
- Verhouding
- Verhoudingentaal
- Wiskundige attitude
- Wiskundig modelleren
- …
Literatuursuggesties:
In de video-opnamen heb je gezien hoe leerlingen werden gestimuleerd om na te denken over de relatie tussen procenten, verhoudingen en breuken, en hoe hierover in het dagelijks leven wordt gecommuniceerd. Meer hierover lees je in deel 2 van Kerninzichten en in Rekenen met verhoudingen op de basisschool. Het artikel van Van Zanten, Bruin-Muurling en Verschoor onderzoekt hoe je leerlingen kunt voorbereiden op de vraag of je zomaar kunt geloven wat er in kranten staat. Het gaat daarbij ook in op de rol van getallen en andere wiskundige informatie in nieuwsberichten en hoe leerlingen leren deze kritisch te interpreteren.
- Oonk, W., Keijzer, R., Lit, S., Barth, F., den Engelsen, M., Lek, A., & Van Waveren Hogervorst, C. (2023). Wiskunde in de praktijk. Kerninzichten (4e druk). Noordhoff Uitgevers.
- Van Galen, F., & Markusse, A. (2021). Rekenen met verhoudingen op de basisschool (2e druk). Noordhoff Uitgevers.
- Van Galen, F., & Bronkhorst, B. (2023). Krantentaal. Volgens Bartjens, 42(5), 8-9.
- Van Zanten, M., Bruin-Muurling, G. & Verschoor, M. (2018). Klopt dit wel? Volgend Bartjens, 37(5), 22-26.